dhe jo fotokopje e Berishës
Nga Arben Manaj
“Kur rezultati final pritet të jetë
kompromisi, shpesh është gjë e matur të fillosh nga një qëndrim ekstrem”,
shkruante britaniku, Xhon Mejnard Kejns (John Maynard Keynes), një nga
ekonomistët më të mëdhenj dhe me influencë të shekullit të 20.
Kështu dua ta besoj
se po ndodh edhe në Shqipëri për takimin e parë Rama-Basha, për të arritur
kompromisin për Aktin Normativ.
Të dyja palët janë në
ekstremin e pozicioneve dhe kjo është normale. Ajo që është anormale është të
mos shfrytëzosh mundësitë që të ofrohen, për t’u vetëdëshmuar se e ke lexuar
mirë leksionin e 23 qershorit. Dhe kjo vlen edhe për Kryeministrin edhe për
kryeopozitarin.
Pa dashur të hyj në
detajet apo hapësirat që ekzistojnë për kompromis për këtë ligj të nëpunësit
civil, tejet i rëndësishëm, nëse do të krijosh një administratë publike që nuk
ka frikë se kush vjen në pushtet, por që ka frikë nga ajo që i kërkohet çdo
nëpunësi të shtetit të bëjë si profesionist në vendin e punës ku është, çështja
në këtë rast, është nëse do të ulen palët, dy politikanë të rinj në moshë, për
të bërë politikë, siç bëhet rëndom jashtë Shqipërisë.
Nuk do të ishte e
saktë dhe e ndershme të mos vlerësoje Kryeministrin Rama për dorën e shtrirë
për kompromis dhe negocim me Bashën, ashtu siç do ishte e pafalshme dhe kundërproduktive,
nëse Basha do këmbëngulte në kërkesa dhe kushte ekstreme, si parakushte për
negociata.
Rama do duhet
vlerësuar për faktin se edhe pse ka votat për të miratuar çdo ligj dhe reformë,
për të cilën është votuar, sërish kërkon, të paktën të duket dhe ofron një
frymë tjetër politike; atë të bashkëpunimit me opozitën irrelvante në shifra në
Parlamentin e ri.
Shto këtu edhe
elementin LSI ose Ilir Meta më saktë, që po shndërrohet në një katalizator të
normalitetit politik mes palëve kryesore, dhe kjo duhet përgëzuar, përbën një
të dhënë, e cila do trajtuar si vlerë e shtuar për luftën politike të opozitës
dhe një kanal komunikimi apo dhe rrip transmisioni në përafrimin e objektivave
dhe qëllimeve politike që opozita ka ose mendon se i cenohen nga mazhoranca e
cilësuar.
Nëse opozita kërkon
tërheqjen e Aktit Normativ dhe qeveria kërkon anulimin e kërkesës dërguar në
Gjykatën Kushtetuese, ky është non-start.
Nga z.Basha, kërkohet
të ushtrojë një sens më të madh realizmi politik në rrethanat postzgjedhore.
Pasi po të nisesh nga
praktika e partisë së tij dhe ish-kryeministrit të tij, Berisha, sidomos në
mandatin e dytë të qeverisjes, asnjëherë nuk u arrit kompromisi me opozitën e
atëhershme, sot në pushtet.
Kështu u veprua edhe
për çështjen e Presidentit, kur Berisha tallej, dhe në fund, bënte çfarë donte
vetë dhe caktonte në çdo post kë donte ai, në fund të fundit.
Intrasigjenca e
partisë së Berishës ishte spektakolare, dhe të mos harrohet se opozitën e la të
bënte grevë urie në bulevard për javë të tëra për ta diskretituar dhe nuk
lëvizte nga istikami, pasi tundte kartën e ligjshmërisë së vendit dhe
shfrytëzonte kartonët në Parlament, si shprehje e respektit ndaj sovranit,
kartonë që nuk ofronin komoditetin që i ofron sot Ramës konfiguracioni i Parlamentit
shqiptar.
Sakaq, Rama, besoj se
nuk dëshiron të bëjë të njëjtën lojë siç bënte Berisha me Ramën dikur.
Megjithatë, koha do ta tregojë.
Momenti politik, dhe
prag-statusi, që duket më i garantuar se kurrë, do të duhet të shërbejë si një
shtysë për normalitet demokratik në vend dhe hedhjen e shinave për bashkëpunime
të mëtejshme politike për reformat e mëdha për të cilat ka nevojë vendi dhe për
të cilat opozita me të drejtë është shprehur publikisht se është e gatshme të
kontribuojë.
Një element tjetër
është edhe mungesa e vëmendjes dhe durimit ndërkombëtar, për të ndërmjetësuar
në ushtrime të thjeshta matematikore të demokracisë shqiptare.
Shanset për kompromis
sot në politikën shqiptare janë më të mëdha se kurrë, ndërkohë që nevoja për
t’i ikur neodiktaturës së shumicës parlamentare është një imperativ, që duhet
inkurajuar dhe ruajtur me fanatizëm.
Përvoja shqiptare e
bashkëpunimit dhe kompromiseve politike mes shumicës dhe pakicës është e
brishtë dhe e pakonsoliduar, shprehje e infantilitetit demokratik.
Oferta për t’u ulur
dhe gjetur “të mesmen e artë”, për këtë ligj dhe shumë reforma në vend, jo
vetëm nuk duhet shpërdoruar, por duhet mbërthyer si një mundësi për ta “bërë
rrugë poshtë mustaqeve” të politikës shqiptare.
Disa javë më parë dy
vende armike, Amerika dhe Irani dhe presidentët e tyre Obama dhe Rouhani folën
me njëri-tjetrin dhe po punojnë për kompromis, e jo më Rama dhe Basha.
Nëse Obama do të
paragjykonte Rouhanin, si fotokopje, nisur nga Udhëheqësi Suprem, Ali Khamenei,
nuk do ishim sot në këtë pozicion.
Është koha që Rama
dhe Basha të tregojnë së janë origjinalë në politikë dhe jo fotokopje të
Berishës, në pozicionet e reja respektive.